HET VERHAAL
Maya gemeenschap in verzet
In 1993 keerden duizenden Guatemalteekse vluchtelingen terug uit Mexico. Zij waren gevlucht voor de genocide op de Mayabevolking. Na hun terugkeer eisten de Retornados, de ‘Teruggekeerden’, een stuk land van de overheid voor de heropbouw van hun gemeenschappen. Een van deze gemeenschappen is Copal AA La Esperanza.
Vandaag verdedigen ‘De Copaleros’ hun gemeenschap tegen de bouw van een stuwdam, en tegen een nieuwe golf van repressie. Zal de geschiedenis zich herhalen?
Los Retornados (34min -2021) is een film van historica Tessa Boeykens en filmmaker Pieter De Vos.
Een productie van Docwerkers VZW, gerealiseerd met steun van FWO – Vlaanderen, VLIR-UOS en Belgische Ontwikkelingssamenwerking.
Kijk hier naar de trailer in het Nederlands.
AANPAK
Dekolonisering & Wetenschap
De film werd gemaakt in nauwe samenwerking met de gemeenschap Copal AA La Esperanza. Het filmplan werd opgesteld in overleg met het inheems bestuur van het territorium, en ter stemming voorgelegd aan de volledige gemeenschap.
Een tweede sterkte van dit project is de samenwerking tussen een filmmaker en een academicus. Het doctoraatsproject van Tessa Boeykens, onderzoekster aan de Vakgroep Geschiedenis van de UGent, vormt de inhoudelijke basis van de documentaire.
AANPAK
Digitaal massa evenement
De film werd de wereld in gekatapulteerd via een livestream, vanuit de mooiste cinemazaal van het land: De Roma. We produceerden een volwaardig tv programma, met tussenkomsten uit Guatemala, nabeschouwing met experten en uiteraard de film zelf.
In partnerschap met tientallen middenveldorganisaties en onderzoeksinstellingen werd de première een massa evenement met meer dan 800 deelnemers.
Zo kreeg het verhaal van de Retornados de nodige weerklank, ondanks de toen geldende corona restricties.
RESULTAAT
Festival darling
Het eindresultaat is een film met, door en voor de gemeenschap. Het legt de geschiedenis vast zoals de bewoners van Copal AA La Esperanza die ervaren én vraagt aandacht voor de huidige problematiek via online kanalen.
‘Los Retornados’ kent bovendien een tweede leven in het internationale filmfestival circuit. Het verhaal van de Copaleros inspireert filmliefhebbers en activisten overal ter wereld, o.a. van Libanon, over Canada tot Argentina.
